Cách tốt nhất để học bất kì điều gì mới, là hãy dạy lại nó cho người khác.
Một trong những lý do lớn nhất để tôi bắt đầu hành trình viết và sáng tạo nội dung, thật ra đến từ một lý do rất ích kỷ:
Tôi muốn đúc kết cho mình những bài học từ cuộc sống.
Những thông điệp mà tôi thường hay chia sẻ trong các bài viết, thật ra là những điều tôi rút ra và muốn tự gửi đến mình. Những kiến thức mà tôi tìm hiểu được cũng vậy. Việc chia sẻ nó giúp tôi có thể nhớ được lâu hơn.
Trong tâm lý học có một hiệu ứng miêu tả hiện tượng này, gọi là "the protege effect". Hiệu ứng này nói đến việc: khi chúng ta học bất kì điều gì mới, việc phải dạy lại kiến thức đó cho người khác sẽ có thể giúp chúng ta học được sâu và hiệu quả hơn. Hiệu ứng này được lý giải từ nhiều nguyên nhân:
01.
Khi chúng ta có trách nhiệm phải giảng lại cho người khác, chúng ta sẽ thường học với nhiều động lực và quyết tâm hơn hẳn so với khi chúng ta chỉ học cho mình. Chúng ta cảm thấy mình cần phải hiểu thật sâu vấn đề, để có đủ khả năng và thẩm quyền giải thích về nó cho người khác. Chúng ta sẽ không phải chỉ nhắc lại những gì đã học, mà phải nắm rõ được bản chất để có thể nói về nó bằng chính góc nhìn và từ ngữ của mình.
02.
Bên cạnh đó, khi học với tâm thế của một người dạy, chúng ta sẽ không chỉ tiếp nhận thông tin đơn thuần, mà còn phải chú tâm đến cả cái quá trình nhận thức khi chúng ta tiếp nhận những thông tin đó. Nó giúp chúng ta phát triển khả năng siêu nhận thức (metacognition), từ đó có thể hệ thống lại kiến thức một cách mạch lạc và hiệu quả hơn, để truyền dạy lại cho những người đến sau và học từ mình.
03.
Và cuối cùng, cứ mỗi lần chúng ta dạy lại cho người khác, là một lần chúng ta được ôn lại những gì đã học. Đây chính là nguyên lý của spaced repetition (lặp lại ngắt quãng), phương pháp học và ghi nhớ hiệu quả đang được rất nhiều người nhắc đến ngày nay. Vậy nên, có thể nói: mỗi lần dạy, lại là một lần học.
Trong năm nay, bên cạnh việc làm sáng tạo nội dung, tôi còn đảm nhiệm vai trò mới là làm giảng viên và thiết kế các khóa học. Tôi có một khóa học viết, để mọi người có thể thông qua thói quen viết mà thấu hiểu hơn về chính bản thân mình. Tôi cũng đang đảm nhiệm giảng dạy cho một khóa học về sáng tạo nội dung và xây dựng thương hiệu cá nhân. Và thời gian tới, cũng sẽ là các khóa học khác về kỹ năng sống cho người trẻ.
Từ những trách nhiệm mới đó, tôi cảm thấy mình đang được lợi rất nhiều từ "the protege effect". Việc chia sẻ lại những gì mình biết, không chỉ giúp tôi cảm thấy vui khi tạo được giá trị cho người khác, mà còn giúp tôi hiểu sâu hơn về những chủ đề chuyên môn mình đang theo đuổi.
Một trải nghiệm vừa học, vừa làm. Và bài viết này cũng vậy.
Σχόλια