Đôi khi tiến trình của cuộc sống chẳng hề êm mượt như một chiếc thang cuốn, mà nó cũng có những lúc gập ghềnh, bế tắc, và đầy bão giông.
Khi cuộc sống nhấn chìm mình trong hỗn loạn, bỏ rơi mình lạc lõng trong sự cô đơn, đổ vỡ, hay thua kém... thì lúc ấy "hiện tại" đâu còn là nơi trú ngụ an yên? Nó giống như một sự cầm tù mà mình nôn nóng muốn được giải thoát.
Và phải chăng, chỉ những người hồn nhiên, may mắn, được hưởng những đặc quyền của cuộc sống, mới thấy yêu thích sống ở "hiện tại"?
Thế nhưng thực chất, quan điểm này bắt nguồn từ một cái nhìn thiếu trọn vẹn về khái niệm "hiện tại".
"Hiện tại" ở đây không phải chỉ là một dấu mốc thời gian, mà nó còn là tất cả những gì đang hiện hữu, là sự vận động của vũ trụ đã tiếp diễn suốt hơn 13 tỷ năm nay bất kể việc có mình tồn tại trong đó hay không.
Bản chất của thực tại thì không có tốt-xấu. Quan niệm về tốt-xấu chỉ xuất hiện khi thực tại ấy được tâm trí con người diễn giải qua một lăng kính chủ quan, một lăng kính với cái "tôi" ở chính giữa. Tâm trí con người nhìn nhận mọi thứ như vậy: thông qua những đánh giá phán xét mang tính nhị nguyên: tốt-xấu, tích cực-tiêu cực, vui-buồn, sướng-khổ, dễ chịu-khó chịu...
Do đó, khi cái "tôi" (ego) nhận thấy những gì đang diễn ra không có lợi cho chính nó, thực tại lập tức bị phủ nhận, bị chối bỏ. Đó là nguồn cội của mọi sự khổ (suffering).
William Shakespeare có câu nói vạch trần được hiện tượng này một cách đầy xúc tích: "there is nothing either good or bad, but thinking makes it so" (không có gì là tốt hoặc xấu, nhưng suy nghĩ làm cho nó trở nên như vậy).
Trái với quan điểm của nhiều người, mình cho rằng cái "tôi" phán xét này không phải là thứ xấu xa mình cần diệt trừ, loại bỏ (đó chẳng qua lại là một phán xét nữa).
Thay vào đó, nó cần được mình quan sát và chấp nhận. Khi mình nhận biết được điều này, mình sẽ dần tạo ra được khoảng cách cần thiết giữa "mình" và "cái tôi", và dần phân biệt được rõ ràng những gì là sự thật hiện hữu, và những gì là đánh giá chủ quan của mình về nó.
Vậy nên, khi thấy hiện tại không "dễ chịu", ấy chính là cái phán xét chủ quan của mình đã nhìn nhận nó qua lăng kính nhị nguyên "dễ chịu-khó chịu", như một cách để chối bỏ hiện tại, chối bỏ những gì đang thật sự diễn ra.
Nhưng sự thật là: mình không phải là cái lăng kính ấy. Đừng để mình bị đồng hóa với nó. Đó cũng không phải là lăng kính duy nhất hay phù hợp nhất.
Để thật sự "sống ở hiện tại", do đó cần đến sự tự soi xét lại lăng kính của mình.
Cosmic Writer
Comments