Tri thức vượt thời gian

Khi tìm hiểu về triết học, hoặc suy tư về những điều thuộc về bản chất, không thể tránh được việc chúng ta khám phá trở lại những kết luận cũ mà ai đó trước ta đã từng khám phá.

Vì triết học, theo một cách hiểu nào đó, là quá trình tìm đến những tri thức mang tính phổ quát nhất, cốt lõi nhất, hay thậm chí có thể nói là công cuộc tìm kiếm "chân lý". Tất nhiên, triết học không phải là "chân lý", chỉ là một nỗ lực đầy khiêm nhường của con người nhằm hướng đến "chân lý" mà thôi.

"Chân lý" là một khái niệm khó lý giải. Với những giới hạn về nhận thức, chúng ta có lẽ không thể hoàn toàn nắm bắt được nó là gì. Nhưng chúng ta biết, bằng khả năng lý luận và biểu đạt của ngôn từ, "chân lý" nên là những sự thật mang tính căn nguyên, thường hằng, bất biến, về con người, về cuộc sống, về thực tại...

Tựa như những tri thức của Đức Phật, của Socrates, của Aristotle, của Lão Tử... được viết ra từ hơn 2,000 năm trước trong những bối cảnh thế giới rất khác, nhưng vẫn tạo được những mối liên hệ sâu sắc tới con người hiện đại, vì những suy tư ấy vượt lên trên những giới hạn đơn thuần của một cá nhân, một văn hóa, hay một thế hệ, mà chúng hướng đến những điều gần như phổ quát nhất, những điều thuộc về bản chất của cuộc sống con người. Có thể xem như đó là những tri thức mang tính vượt thời gian (timeless).

Do vậy, người yêu tri thức mà lại đánh giá rằng tri thức này người khác từng nói rồi, tri thức kia "cliche" quá quen thuộc... phải chăng vẫn còn đang nhìn nhận mọi thứ qua lăng kính "mới hơn luôn là tốt hơn", còn đang mê tải tìm kiếm những tri thức trào lưu thời thượng, thay vì là những tri thức "thật sự", trường tồn và vĩnh cửu?

Tạm bỏ qua những vấn đề quá phức tạp, vì tôi không phải một triết gia, cũng chẳng phải một "nhà tri thức", mà chỉ đơn giản là một người viết, một người làm sáng tạo, một người phải chịu áp lực tạo ra những thứ mới mẻ để thỏa đáp nhu cầu tiêu thụ nội dung của đám đông, một người phải nương theo những phép tắc về truyền thông của một thế giới tư bản.

Nhưng tôi biết, những gì gọi là "tri thức", không nhất định cần phải trending hay viral.

Cosmic Writer