Yêu thương bản thân, không phải chỉ là yêu lấy cái ý niệm về mình.
Đừng như chàng Narcissus, say đắm ngắm nhìn hình ảnh phản chiếu của bản thân mà biến thành một bông hoa trắng, để rồi người đời lấy tên chàng... đặt cho xu hướng tâm lý ái kỷ.
Theo tâm lý học, "ái kỷ" ở một mức độ cân bằng là điều kiện để có một sự tự tin (self-esteem) lành mạnh. Thế nhưng, chúng ta cần ý thức rõ ràng về ranh giới của nó, để không cho phép mình bị trượt vào sự huyễn tưởng về bản thân, sự thiếu đồng cảm, kiêu ngạo, hoặc đặt mình lên trên người khác.
Lý do là vì: cái ý niệm mà bạn có về mình (hay cái self-concept), dù đó là ngoại hình, vị trí xã hội, hồ sơ năng lực, hay chiếc avatar facebook... đều chỉ là những giao diện bên ngoài, những thứ tách rời khỏi con người thật của bạn.
Vậy nên, để có thể yêu thương bản thân, chúng ta phải có một cảm nhận chân thực nhất về mình. Và một nhận thức thật trọn vẹn về "bản thân", vốn không thể bị giới hạn trong sự chật chội của "cái tôi" hay của ngôn từ và khái niệm.
Khi bạn tự soi xét bản thể của mình, bóc tách những lớp vỏ ngoài như của một củ hành tây, bạn sẽ nhận thấy sự hiện diện của mình có gốc rễ bám sâu đến tận bản chất của thực tại. Hay như triết gia Alan Watts đã diễn đạt bằng câu trích dẫn nổi tiếng:
"Bản chất thật sự của bạn, ở những tầng sâu xa nhất, cơ bản nhất bên trong... chính là chất liệu và cấu trúc của sự tồn tại". - Alan Watts.
Thật không thể phủ nhận, càng đi sâu vào bản thân để tìm kiếm những sự thật về mình, sự thật ấy càng phảng phất vẻ trừu tượng, huyền bí. Nhưng là một người viết, sứ mệnh của tôi là tìm cách lý giải:
Trước nhất, bạn là một con người sống trong xã hội trước khi là một cá thể riêng biệt. Sự thật ấy giúp bạn tìm được sự thấu cảm với đồng loại, với cổ nhân, thấy được tình yêu và sự đồng điệu giữa người với người, giữa trái tim với trái tim.
Không những vậy, bạn còn là sự sống trước khi là một con người. Mầm sống bên trong bạn, có cội nguồn từ hơn 4 tỷ năm trước, sau rất nhiều gian truân của quá trình tiến hóa mới hình thành nên. Và bạn, cùng tất cả những giống loài khác đã và đang tồn tại... đều là những tạo phẩm của mẹ thiên nhiên.
Và cuối cùng, bạn là một phân mảnh của thực tại trước khi là sự sống. Cũng như mọi sự tồn tại khác trong vũ trụ, bạn được cấu thành từ những biến thể của vật chất và năng lượng, và liên tục chuyển hóa theo dòng thời gian. Bạn ở trong vũ trụ, và là một phần của vũ trụ.
Có thể nói: bạn có chung một sự tồn tại tuyệt đối với không gian và thời gian, với tất cả những gì hiện hữu kể từ sau khoảnh khắc vũ trụ được ra đời.
Càng nhận thức rõ hơn về bản thân, bạn sẽ tự nhận thấy cái ý niệm về mình chỉ là hư ảo, hữu hạn, và nhất thời.
Nếu chỉ yêu lấy cái ảo ảnh như vậy, phải chăng ta cũng giống như Narcissus: chỉ mê cái "tướng" mà không tường cái "tâm", chỉ thương phần ngọn mà quên mất gốc rễ?
Và do đó, ở một tầng ý nghĩa sâu rộng nhất, vẹn toàn nhất, yêu thương "bản thân", chính là yêu lấy sự tồn tại đầy huyền diệu của mình.
Vì sự tồn tại ấy là cội nguồn, là nền tảng của vạn vật, là sự kết nối đồng nhất giữa thế giới bên ngoài với thế giới bên trong.
Cosmic Writer
Comments